บทความวิชาการ: โลกแห่ง Software Open Source และประเภทที่มีสัญญาลิขสิทธิ์
ในยุคของเทคโนโลยีและการพัฒนาซอฟต์แวร์ที่เติบโตและเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว ซอฟต์แวร์แบบ Open Source หรือแหล่งเปิดก็เริ่มได้รับความสนใจและกลายเป็นทางเลือกสำคัญของนักพัฒนาซอฟต์แวร์ทั่วโลก ด้วยนิยามที่เปิดกว้าง ซอฟต์แวร์ Open Source จึงมาพร้อมกับประเภทและสัญญาลิขสิทธิ์ที่หลากหลาย ซึ่งบทความนี้จะพาไปทำความเข้าใจลึกซึ้งถึงประเภทและตัวอย่างสัญญาที่สำคัญของ Open Source ที่นักพัฒนาซอฟต์แวร์ควรรู้
ก่อนที่เราจะพูดถึงประเภทต่างๆ ของซอฟต์แวร์ Open Source สำคัญที่จะทำความเข้าใจกับความหมายของมัน เนื่องจากอย่างที่รู้กันว่าซอฟต์แวร์ Open Source คือซอฟต์แวร์ที่มีโค้ดที่สามารถเข้าถึง ศึกษา แก้ไข และแชร์ได้ตามอิสระ ข้อดีของมันคือส่งเสริมให้เกิดนวัตกรรมและพัฒนาการในการเขียนโค้ดผ่านชุมชน
ซอฟต์แวร์ Open Source สามารถแบ่งประเภทได้ตามสัญญาลิขสิทธิ์ (License) ที่แตกต่างกัน ได้แก่:
1. Public DomainPublic Domain หมายถึงซอฟต์แวร์ที่ไม่มีข้อจำกัดใดๆ ทางลิขสิทธิ์ เป็นของสาธารณะ (public domain) จึงสามารถนำไปใช้งานได้อย่างเสรีโดยไม่ต้องแสดงความเป็นเจ้าของ
2. Permissive Licenseสัญญาอนุญาตที่ไม่เข้มงวดเช่น MIT License, Apache License ในประเภทนี้อนุญาตให้นำไปใช้ แก้ไข และแจกจ่ายได้ทั้งในรูปแบบซอฟต์แวร์เดิมหรือซอฟต์แวร์ที่ถูกปรับแต่งแล้ว
3. Copyleftประเภทนี้มักเผยแพร่ภายใต้ GPL (General Public License) ที่สำคัญคือหากมีการแก้ไขหรืออนุพันธ์จากซอฟต์แวร์ การเผยแพร่นั้นจะต้องทำภายใต้ GPL เช่นกัน สิ่งนี้รับประกันได้ว่าซอฟต์แวร์และซอฟต์แวร์ที่ถูกอนุพันธ์จะยังคงเป็น Open Source
4. Restrictive Licensesสัญญาลิขสิทธิ์ที่มีข้อจำกัดเพิ่มเติม เช่นการบังคับใช้สิทธิ์ย้อนกลับ (Reciprocal) หรือการจำกัดการใช้งานในบางสถานการณ์
มาดูตัวอย่างของสัญญาลิขสิทธิ์ Open Source ที่เป็นที่นิยม:
- MIT Licenseหนึ่งในสัญญาลิขสิทธิ์ที่เรียบง่ายและเปิดกว้างที่สุด มันอนุญาตให้ผู้ใช้ทำอะไรกับโค้ดได้ตามต้องการ ตราบใดที่เก็บคำอธิบายลิขสิทธิ์และการปฏิเสธความรับผิดในโค้ด
MIT License
Copyright (c) [year] [fullname]
Permission is hereby granted, free of charge, to any person obtaining a copy
of this software and associated documentation files (the "Software"), to deal
in the Software without restriction, including without limitation the rights
to use, copy, modify, merge, publish, distribute, sublicense, and/or sell
copies of the Software, and to permit persons to whom the Software is
furnished to do so, subject to the following conditions:
...
- GNU General Public License (GPL)
GPL สร้างขึ้นเพื่อรักษาเสรีภาพของผู้ใช้ และเพื่อให้ผลิตภัณฑ์อนุพันธ์ยังคงเป็น Open Source
GNU GENERAL PUBLIC LICENSE
Version 3, 29 June 2007
Copyright (C) 2007 Free Software Foundation, Inc.
...
- Apache License
นี่คือสัญญาลิขสิทธิ์ที่มีความยืดหยุ่นสูงและกำหนดข้อควรระวังในการที่จะต้องให้เครดิตกับผู้พัฒนาเดิม
Apache License
Version 2.0, January 2004
http://www.apache.org/licenses/
TERMS AND CONDITIONS FOR USE, REPRODUCTION, AND DISTRIBUTION
...
การเลือกใช้ Open Source License ที่เหมาะสมสำหรับโปรเจคนั้นขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์และความต้องการของนักพัฒนาว่าต้องการให้โค้ดของเขาถูกใช้งานอย่างไร นโยบายในการแชร์และการเปลี่ยนแปลงหรือการคงสถานะทางลิขสิทธิ์ของโค้ดนั้นๆ
การเขียนโปรแกรมไม่ได้มุ่งเน้นแค่การแก้ปัญหาทางเทคนิคเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการเข้าใจเรื่องระเบียบกฎหมายและการบริหารจัดการที่เข้ากับชุมชนและผู้ใช้งานทั่วโลก ผู้ที่สนใจในการเรียนรู้และพัฒนาซอฟต์แวร์แบบ Open Source ควรศึกษาและเข้าใจถึงข้อดีและข้อจำกัดของการใช้งานซอฟต์แวร์เหล่านี้ เพื่อให้สามารถพัฒนาโค้ดที่ปลอดภัย มีประสิทธิภาพ และคำนึงถึงชุมชนของนักพัฒนาที่หลากหลาย
การศึกษาในเรื่องของซอฟต์แวร์ Open Source สำหรับผู้ที่สนใจคือการลงทุนในเส้นทางอาชีพนักพัฒนาซอฟต์แวร์ ที่อาจเริ่มต้นได้ดีที่โรงเรียนสอนการเขียนโปรแกรมอย่างเช่น EPT ซึ่งเป็นสถาบันที่มีประสบการณ์ในการถ่ายทอดความรู้ที่อัพเดท มีประโยชน์ เพื่อการเรียนรู้ที่ยั่งยืนและการประยุกต์ใช้งานได้จริงในอาชีพและชีวิตประจำวันของผู้เรียน
โดยการทำความเข้าใจกับซอฟต์แวร์ Open Source และสัญญาที่สำคัญ เราก้าวเข้าใกล้ความเข้าใจที่สมบูรณ์ยิ่งขึ้นเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงและการพัฒนาในวงการซอฟต์แวร์สมัยใหม่ และความเป็นไปได้ที่ไม่สิ้นสุดที่แลกมาจากการอุทิศเพื่อชุมชนโค้ด Open Source.
หมายเหตุ: ข้อมูลในบทความนี้อาจจะผิด โปรดตรวจสอบความถูกต้องของบทความอีกครั้งหนึ่ง บทความนี้ไม่สามารถนำไปใช้อ้างอิงใด ๆ ได้ ทาง EPT ไม่ขอยืนยันความถูกต้อง และไม่ขอรับผิดชอบต่อความเสียหายใดที่เกิดจากบทความชุดนี้ทั้งทางทรัพย์สิน ร่างกาย หรือจิตใจของผู้อ่านและผู้เกี่ยวข้อง
หากเจอข้อผิดพลาด หรือต้องการพูดคุย ติดต่อได้ที่ https://m.me/expert.Programming.Tutor/
หากมีข้อผิดพลาด/ต้องการพูดคุยเพิ่มเติมเกี่ยวกับบทความนี้ กรุณาแจ้งที่ http://m.me/Expert.Programming.Tutor
085-350-7540 (DTAC)
084-88-00-255 (AIS)
026-111-618
หรือทาง EMAIL: NTPRINTF@GMAIL.COM