# SOLID Principles คืออะไร และมีประโยชน์ในทางเขียนโปรแกรมอย่างไร
การทำงานในวงการพัฒนาระบบซอฟต์แวร์นั้นไม่ได้หมายถึงแค่เพียงการเขียนโค้ดให้สามารถทำงานได้ถูกต้องเท่านั้น แต่ยังหมายถึงการเขียนโค้ดที่มีคุณภาพ สามารถเข้าใจได้ง่าย และสามารถรักษาความยืดหยุ่น ปลอดภัย และมีศักยภาพในการพัฒนาต่อยอดได้ในอนาคต SOLID Principles คือหลักการพื้นฐานห้าข้อที่ช่วยให้เข้าถึงเป้าหมายเหล่านี้ได้ โดยในบทความนี้ เราจะมาสำรวจหลักการ SOLID ที่เป็นส่วนสำคัญในการเขียนโปรแกรมที่มีคุณภาพกันเถอะ
หลักการแรกคือ Single Responsibility Principle ซึ่งกล่าวว่า "คลาสควรมีเหตุผลเพียงอย่างเดียวในการเปลี่ยนแปลง" หมายความว่าแต่ละคลาสควรรับผิดชอบหน้าที่เดียว โดยไม่ควรผสมผสานหน้าที่หลายอย่างเข้าด้วยกัน เพื่อให้โค้ดของเรามีความแน่นอนและไม่ซับซ้อน
ตัวอย่างโค้ดที่ปฏิบัติตาม SRP:
# คลาสที่รับผิดชอบเกี่ยวกับข้อมูลลูกค้า
class CustomerData:
def get_customer_data(self, customer_id):
# ดึงข้อมูลลูกค้าจากฐานข้อมูล...
pass
# คลาสที่รับผิดชอบงานกระจายข่าวสารผ่านอีเมล
class CustomerEmail:
def send_email_to_customer(self, email_address, content):
# ส่งอีเมลไปยังลูกค้า...
pass
หลักการที่สองคือ Open/Closed Principle ที่บอกว่า "โมดูลหรือคลาสควรเปิดสำหรับการขยาย (extension) แต่ปิดสำหรับการแก้ไข (modification)" นั่นคือเราควรสามารถเพิ่มพฤติกรรมใหม่ๆ โดยไม่ต้องแก้ไขโค้ดที่มีอยู่
ตัวอย่างโค้ดที่ปฏิบัติตาม OCP:
# คลาสที่ใช้ในการคำนวณภาษี
class TaxCalculator:
def calculate(self, order, tax_type):
if tax_type == "VAT":
return order.total_price * 0.07
elif tax_type == "NO_TAX":
return 0
# เพิ่ม case ภาษีใหม่ๆ ที่นี่โดยไม่ต้องแก้ไขโค้ดเดิม
หลักการที่สามคือ Liskov Substitution Principle ที่อ้างถึงการที่ "ตัวลูกทุกตัวควรสามารถแทนที่ตัวแม่ได้โดยไม่ต้องเปลี่ยนแปลงคุณสมบัติของโปรแกรม" นั่นคือ หากเรามีคลาสลูกที่สืบทอดมาจากคลาสแม่ เราควรสามารถใช้คลาสลูกนี้แทนที่ตัวแม่ได้โดยไม่ต้องเขียนโค้ดใดๆ เพิ่มเติม
ตัวอย่างโค้ดที่ปฏิบัติตาม LSP:
class Bird:
def fly(self):
pass
class Sparrow(Bird):
def fly(self):
# ระบุการบินของนกกระจอก
pass
class Ostrich(Bird):
def fly(self):
# ระบุว่านกกระจาบไม่สามารถบินได้
pass
หลักการที่สี่คือ Interface Segregation Principle ที่บอกว่า "ไม่ควรบังคับให้ client ต้องพึ่งพา interfaces ที่เขาไม่ได้ใช้" โดยในหลักการนี้จะช่วยลดความซับซ้อนของการใช้งาน interfaces และทำให้โค้ดของเราไม่เกินความต้องการของผู้ใช้งาน
ตัวอย่างโค้ดที่ปฏิบัติตาม ISP:
class Printer:
def print_document(self, document):
# จัดการการพิมพ์เอกสาร...
pass
class Scanner:
def scan_document(self, document):
# จัดการการสแกนเอกสาร...
pass
# มีแต่คลาสที่ต้องการฟังก์ชันพิมพ์และสแกน จึงไม่จำเป็นต้องใช้คลาสรวมทั้งสอง
class MultiFunctionPrinter(Printer, Scanner):
pass
หลักการที่ห้าคือ Dependency Inversion Principle ซึ่งกล่าวว่า "หน่วยงานระดับสูงไม่ควรขึ้นอยู่กับหน่วยงานระดับต่ำ ทั้งสองควรขึ้นอยู่กับการแปลความ" นี่หมายถึงว่าควรพึ่งพาการแปลความหรือ interfaces แทนที่จะเป็นการดำเนินการโดยตรง เพื่อการแยกส่วนที่มีคุณภาพและการพึ่งพาที่ดี
ตัวอย่างโค้ดที่ปฏิบัติตาม DIP:
class DataRepository:
def get_data(self):
# รับข้อมูล...
pass
class BusinessLogic:
def __init__(self, repository: DataRepository):
self.repository = repository
def process_data(self):
data = self.repository.get_data()
# จัดการข้อมูล...
pass
# เราสามารถแทนที่ DataRepository ด้วยอีก version หนึ่งได้โดยไม่ต้องแก้โค้ดใน BusinessLogic
การประยุกต์ใช้หลักการ SOLID ในการพัฒนาโปรแกรมนั้นทำให้โปรแกรมมีโครงสร้างที่ดี ช่วยลดความซับซ้อน และทำให้โค้ดสามารถทนต่อการเปลี่ยนแปลงได้ในระยะยาว อีกทั้งยังเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานและการร่วมมือกันของทีมพัฒนา
แน่นอนว่าการเรียนรู้และฝึกฝนการเขียนโปรแกรมไม่ใช่เรื่องง่าย แต่ด้วยความพยายามและการศึกษาอย่างจริงจัง คุณก็สามารถพัฒนาทักษะการเขียนโปรแกรมได้ดีขึ้น ที่ EPT เรามุ่งมั่นที่จะสร้างพื้นฐานที่แข็งแกร่งและยกระดับทักษะการเขียนโค้ดของคุณให้ไปสู่ระดับต่อไป ด้วยหลักการ SOLID และแนวทางการเรียนรู้ที่เหมาะสม คุณจะสามารถเข้าใจถึงความเกี่ยวพันธ์และการประยุกต์ใช้ที่ครอบคลุมในโลกการเขียนโปรแกรมได้อย่างลึกซึ้งและมีประสิทธิภาพ.
หมายเหตุ: ข้อมูลในบทความนี้อาจจะผิด โปรดตรวจสอบความถูกต้องของบทความอีกครั้งหนึ่ง บทความนี้ไม่สามารถนำไปใช้อ้างอิงใด ๆ ได้ ทาง EPT ไม่ขอยืนยันความถูกต้อง และไม่ขอรับผิดชอบต่อความเสียหายใดที่เกิดจากบทความชุดนี้ทั้งทางทรัพย์สิน ร่างกาย หรือจิตใจของผู้อ่านและผู้เกี่ยวข้อง
หากเจอข้อผิดพลาด หรือต้องการพูดคุย ติดต่อได้ที่ https://m.me/expert.Programming.Tutor/
Tag ที่น่าสนใจ: solid_principles software_development programming_principles srp ocp lsp isp dip coding_principles python code_example programming_best_practices
หากมีข้อผิดพลาด/ต้องการพูดคุยเพิ่มเติมเกี่ยวกับบทความนี้ กรุณาแจ้งที่ http://m.me/Expert.Programming.Tutor
085-350-7540 (DTAC)
084-88-00-255 (AIS)
026-111-618
หรือทาง EMAIL: NTPRINTF@GMAIL.COM
Copyright (c) 2013 expert-programming-tutor.com. All rights reserved. | 085-350-7540 | 084-88-00-255 | ntprintf@gmail.com