เรื่องที่ Software Engineer ควรรู้ - การจัดการ Software Licensing

 

ในโลกของการพัฒนาโปรแกรมและซอฟต์แวร์ หนึ่งในประเด็นสำคัญที่นักพัฒนาซอฟต์แวร์ หรือ Software Engineer ควรให้ความสำคัญคือ "การจัดการ Software Licensing" หรือ การจัดการการอนุญาตในการใช้ซอฟต์แวร์ การเข้าใจและปฏิบัติตามข้อตกลงและเงื่อนไขเหล่านี้ ไม่เพียงแต่เป็นการป้องกันปัญหาทางกฎหมาย แต่ยังมีผลต่อภาพลักษณ์และความน่าเชื่อถือขององค์กรที่นักพัฒนาทำงานด้วย

 

Software License คืออะไร?

Software License

เป็นการให้สิทธิ์หรือการให้อนุญาตในการใช้งานซอฟต์แวร์ ที่ผู้พัฒนาซอฟต์แวร์หรือเจ้าของลิขสิทธิ์ซอฟต์แวร์นั้นๆ กำหนดขึ้น ซึ่ง license แต่ละประเภทก็จะมีข้อตกลงในการใช้งานที่แตกต่างกันออกไป เช่น การอนุญาตการใช้งานในบางลักษณะ การห้ามทำสิ่งบางอย่าง หรือแม้กระทั่งราคาค่าลิขสิทธิ์

 

ประเภทของ Software Licensing ที่นักพัฒนาควรรู้

1. Proprietary License: เป็นลิขสิทธิ์ที่มีการจำกัดการใช้งาน ผู้ใช้จำเป็นต้องขอซื้อสิทธิ์ในการใช้งาน ซึ่งหมายความว่าจะต้องปฏิบัติตามเงื่อนไขที่กำหนดอย่างเคร่งครัด เช่น Microsoft Windows, Adobe Photoshop ที่ผู้ใช้งานต้องจ่ายเงินเพื่อรับสิทธิในการใช้งาน

2. Open Source License: เป็นลิขสิทธิ์ที่อนุญาตให้ใช้งานและแก้ไขซอร์สโค้ดได้ ตัวอย่างที่เป็นที่นิยม เช่น GNU General Public License (GPL) และ MIT License ซอฟต์แวร์ที่ใช้ลิขสิทธิ์ประเภทนี้มักไม่มีค่าใช้จ่าย แต่จะต้องปฏิบัติตามกฎที่กำหนด เช่น การเปิดเผยซอร์สโค้ดเมื่อมีการแก้ไขหรือเผยแพร่ต่อ

3. Freeware: ซอฟต์แวร์ที่สามารถดาวน์โหลดและใช้งานได้ฟรี โดยไม่ต้องจ่ายค่าใช้จ่าย แต่อาจมีข้อจำกัดในการใช้งานบางอย่าง เช่น ไม่อนุญาตให้แก้ไขซอร์สโค้ด

4. Shareware: นี่เป็นลิขสิทธิ์ที่ให้ผู้ใช้ทดลองใช้ซอฟต์แวร์ฟรีในช่วงเวลาสั้นๆ ก่อนที่จะต้องจ่ายเงินเพื่อใช้งานต่อ ตัวอย่างซอฟต์แวร์ที่มีการแจกจ่ายในรูปแบบนี้คือ WinRAR

 

การจัดการ Software Licensing

ข้อดีของการจัดการที่ดี:

- ความปลอดภัยทางกฎหมาย: การปฏิบัติตามข้อตกลงทางลิขสิทธิ์ช่วยลดความเสี่ยงจากการฟ้องร้องและค่าปรับสูงจากการใช้ซอฟต์แวร์ที่ละเมิดลิขสิทธิ์ - การควบคุมต้นทุน: การจัดการลิขสิทธิ์ที่เหมาะสมช่วยให้องค์กรควบคุมค่าใช้จ่ายในการซื้อหรือบำรุงรักษาซอฟต์แวร์

วิธีการจัดการที่แนะนำ:

1. การทำ Software Audit: ตรวจสอบว่าซอฟต์แวร์ที่ใช้งานอยู่มีลิขสิทธิ์ที่ถูกต้องหรือไม่ โดยเฉพาะในองค์กรขนาดใหญ่ที่มีการใช้งานซอฟต์แวร์หลากหลาย

2. จัดทำเอกสารและบันทึกการใช้ซอฟต์แวร์: เก็บรวบรวมข้อมูลการใช้งานและลิขสิทธิ์ที่องค์กรถือครอง เพื่อเป็นข้อมูลอ้างอิงเมื่อต้องต่ออายุหรือเปลี่ยนแปลง

3. ใช้เครื่องมือในการจัดการลิขสิทธิ์: มีซอฟต์แวร์ที่ช่วยจัดการและควบคุมการใช้ลิขสิทธิ์ในองค์กร เช่น FlexNet Manager, Snow Software, หรือ Sassafras K2 ที่จะช่วยตรวจสอบและจัดการได้ง่ายขึ้น

 

กรณีศึกษาและตัวอย่างการพัฒนา

ตัวอย่างการใช้ Open Source License ในโครงการจริง:

โครงการ Linux Kernel เป็นหนึ่งในตัวอย่างที่เห็นได้ชัดเจนที่สุดในความสำเร็จของการใช้ Open Source License โดยใช้ GNU GPL ในการจัดลิขสิทธิ์ Linux Kernel ได้รับการพัฒนาและใช้งานโดยชุมชนนักพัฒนามากมายทั่วโลก ด้วยความสามารถในการเข้าถึงซอร์สโค้ดได้ ทำให้มีการปรับปรุงประสิทธิภาพ การแก้ไขข้อผิดพลาด และฟีเจอร์ใหม่ๆ ถูกพัฒนาขึ้นทุกวัน

เขียนโปรแกรมที่จัดการลิขสิทธิ์

class SoftwareLicense:
    def __init__(self, name, license_type, expiration_date):
        self.name = name
        self.license_type = license_type
        self.expiration_date = expiration_date

    def is_license_valid(self, current_date):
        return current_date <= self.expiration_date

# ตัวอย่างการใช้งาน
license_1 = SoftwareLicense("Adobe Photoshop", "Proprietary", "2023-12-31")
print(license_1.is_license_valid("2023-10-01"))  # Output: True

จากตัวอย่างโค้ด เราแสดงให้เห็นถึงการสร้างคลาสสำหรับจัดการลิขสิทธิ์ซอฟต์แวร์แบบง่ายๆ โดยรวมถึงการตรวจสอบวันหมดอายุได้ด้วย

 

สรุป

การจัดการ Software Licensing เป็นเรื่องที่ Software Engineer ควรให้ความสำคัญไม่แพ้ด้านเทคนิคหรือการพัฒนาอื่นๆ การเข้าใจประเภทของลิขสิทธิ์ การปฏิบัติตามข้อตกลง รวมถึงการจัดการและประเมินซอฟต์แวร์ที่ใช้อยู่เป็นประจำ จะช่วยสร้างความมั่นใจว่าองค์กรจะดำเนินการได้อย่างราบรื่นและถูกต้องตามกฎหมาย

การศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับการจัดการลิขสิทธิ์เป็นเรื่องที่สามารถพัฒนาทักษะของ Software Engineer ได้อีกขั้น หากคุณสนใจที่จะเรียนรู้เกี่ยวกับการพัฒนาซอฟต์แวร์ที่ถูกต้องตามกฎหมายและมีคุณภาพ โปรแกรมการศึกษาเกี่ยวกับการเขียนโปรแกรมและการจัดการลิขสิทธิ์ที่ EPT พร้อมต้อนรับผู้ที่สนใจทุกท่านในสาขานี้

 

 

หมายเหตุ: ข้อมูลในบทความนี้อาจจะผิด โปรดตรวจสอบความถูกต้องของบทความอีกครั้งหนึ่ง บทความนี้ไม่สามารถนำไปใช้อ้างอิงใด ๆ ได้ ทาง EPT ไม่ขอยืนยันความถูกต้อง และไม่ขอรับผิดชอบต่อความเสียหายใดที่เกิดจากบทความชุดนี้ทั้งทางทรัพย์สิน ร่างกาย หรือจิตใจของผู้อ่านและผู้เกี่ยวข้อง

หากเจอข้อผิดพลาด หรือต้องการพูดคุย ติดต่อได้ที่ https://m.me/expert.Programming.Tutor/